Słubice wczoraj i dziś

Pionierami oświaty na ziemi słubickiej byli nauczyciele przybyli z różnych regionów przedwojennej Polski - z Mazowsza, Wielkopolski, ale i Kresów Wschodnich. Podczas II wojny światowej niektórzy z nich ryzykowali życiem, włączając się w prace tajnego nauczania. Warto poznać ich sylwetki.

27 grudnia 2021 roku po raz pierwszy obchodzimy nowe święto państwowe pod nazwą Narodowy Dzień Pamięci Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego. To doskonała okazja, by poznać sylwetki naszych lokalnych bohaterów, bo powstańców wielkopolskich na cmentarzu komunalnym w Słubicach spoczywa co najmniej sześciu.

Pamiątkowe tabliczki IPN zawisnęły na grobach kolejnych weteranów II wojny światowej pochowanych na terenie powiatu słubickiego. W dzisiejszym odcinku "Słubice wczoraj i dziś" przybliżamy ich sylwetki. 

Historia znalezionego w Kunowicach nieśmiertelnika Jana Śliwki ma swój dalszy ciąg. Replika historycznego znaleziska trafiła w ręce rodziny zmarłego weterana II wojny światowej. Przy jego grobie odbyło się uroczyste przekazanie.

Podczas poszukiwania reliktów bitwy pod Kunowicami z 1759 r. na jednej z prywatnych posesji w Kunowicach prof. Grzegorz Podruczny i Andrzej Kazana odnaleźli nieśmiertelnik pewnego weterana wojny obronnej Polski 1939 r. To dało początek badań nad jego życiorysem. Kim zatem był właściciel nieśmiertelnika - Jan Śliwka?

W maju tego roku ujawniono, iż na jednej z posesji w Drzecinie znajduje się zabytkowa umywalka żydowska do rytualnego mycia rąk. Na prośbę służb konserwatorskich okoliczności pozyskania zabytku przez lokalnego przedsiębiorcę wyjaśnia policja, a prokuratura zgodziła się na przywrócenie umywalki na teren cmentarza żydowskiego w Słubicach.

Poza dokumentami, mapami, książkami czy relacjami ustnymi istotnym źródłem o historii lokalnej pozostają zdjęcia, zarówno te lotnicze jak i klasyczne. Na ich podstawie możemy prześledzić m.in. powojenne zmiany na cmentarzu żydowskim w Słubicach i lokalizację dawnego wejścia głównego na tę zabytkową nekropolię.

Słubice na niemieckiej mapie z 1940 roku? Roland Semik obszernie wyjaśnia dlaczego Niemcy użyli jej w propagandowym filmie i skąd w ogóle wzięła się nazwa naszego miasta.

Na terenie cmentarza komunalnego w Golicach koło Słubic spoczywają m.in. sierż. Jan Barszczewski, plut. Władysław Rutkowski i kpr. Stanisław Geretczuk. Jak się okazuje, do ich śmierci przyczynili się żołnierze Armii Czerwonej, a ich pogrzeb odprawiony przez ks. Maximiliana Lobodę dał początek powojennym księgom pochowanych na ziemi słubickiej.

Zabytkowy cmentarz żydowski w Słubicach odsłania kolejne tajemnice. Roland Semik, lokalny historyk i regionalista, odkrył na jego terenie dawne, ludzkie szczątki. Zostały pochowane przy udziale żydowskiego rabina, Marcina Natanjehuda Dudek-Lewina.