Są wśród naszych czytelników obecni (lub byli) mieszkańcy tzw. Małej Moskwy w Słubicach? Jakie macie doświadczenia, obserwacje i wspomnienia z tym związane? Właśnie ruszył projekt mający udokumentować historię tego miejsca i wypracować pomysły na jego rozwój w przyszłości.
Geneza projektu
Od pewnego czasu miasto Frankfurt nad Odrą we współpracy z miastem Słubice ubiega się o ulokowanie w dwumieście instytucji o nazwie „Centrum przyszłości ds. transformacji europejskiej i zjednoczenia Niemiec” (niem. Zukunftzentrum für europäiasche Transformation und deutsche Einheit). Instytucja ta miałaby powstać do 2027 r. wyłącznie z rządowych środków o wartości 200 mln euro, a zatrudnienie w niej znalazłoby 180 osób, głównie związanych z historią, kulturą i rozwojem kompetencji społecznych.
Konkurs powinien zostać ogłoszony na początku i rozstrzygnięty do końca tego roku, zaś hasło kandydatury Frankfurtu brzmi „Miasto budujących mosty”.
W ramach przyszłej oferty złożonej na konkurs, Słubicko-Frankfurckie Centrum Koordynacji przewidziało na I połowę 2022 r. projekt pt. „Miejsca, ludzie i historie w Dwumieście” (niem. Orte, Menschen und Geschichten in der Doppelstadt), który ma mieć swoją odsłonę zarówno we Frankfurcie nad Odrą, jak i w Słubicach.
Jego elementem po niemieckiej stronie będzie projekt „Życie w Neuberesinchen”, który traktuje o życiu i mieszkańcach dzielnicy tej dzielnicy w okresie od początków niemieckiej transformacji w 1987 roku do czasów współczesnych.
Na terenie Słubic będzie realizowany siostrzany, ale o nieco mniejszej skali, projekt pt. „Życie na Małej Moskwie w Słubicach”. Będzie on monitorowany przez Słubicko-Frankfurckie Centrum Kooperacji i finansowany przez Euroregion Pro Europa Viadrina w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Założenia projektu
Rejon zwany potocznie „Moskwą” bądź „Małą Moskwą” wyróżnia się pewną wyjątkowością w porównaniu z innymi słubickimi osiedlami. W pierwszych latach powojennych lokowano tam głównie przesiedleńców z dawnych Kresów Wschodnich, w tym wiele osób wyznania greckokatolickiego i prawosławnego. Ich duża reprezentacja w jednej części miasta utrudniała szybką integrację z mieszkańcami pozostałych osiedli. Z kolei w pobliskich poniemieckich koszarach wojskowych stacjonowali zarówno żołnierze sowieccy jak i polscy.
To na Małej Moskwie ulokowano siedzibę straży pożarnej, a potem również komendę policji. To tu niedawno powstała cerkiew Opieki Matki Bożej, a w ścisłym sąsiedztwie wznoszą się instytucje, które zajęły miejsce dawnych koszar wojskowych: Liceum Ogólnokształcące im. Zbigniewa Herberta, Prokuratura Rejonowa, Sąd Rejonowy, Urząd Miejski czy nowy dworzec autobusowy. Niedawno ukończono budowę skateparku z pumptrackiem, a przez liczne inwestycje okolica coraz dobitniej staje się nowym centrum miasta.
W 2017 roku gmina Słubice zdecydowała o objęciu znacznej części Małej Moskwy gminnym programem rewitalizacji. Dokument przygotowano ze środków Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Pomoc Techniczna 2014-2020.
Co zaplanowano?
Projekt „Życie na Małej Moskwie w Słubicach” obejmie swoim zasięgiem dwa około dwugodzinne spotkania warsztatowe. Pierwsze pt. „Mieszkanie, życie i praca na Małej Moskwie w Słubicach” odbędzie się 5 kwietnia. Jego głównym cele będzie wymiana doświadczeń. Drugie zaplanowano 26 kwietnia i będzie nosić nazwę „Wspólny rozwój – pomysły na rozwój Małej Moskwy w Słubicach”. W nim będzie chodzić przede wszystkim o zebranie pomysłów na poprawę warunków życia w przyszłości.
Warsztaty posłużą wymianie wspomnień i licznych doświadczeń byłych i obecnych mieszkańców tego osiedla z naciskiem na okres ostatnich 35 lat (1987-2022). Z obu spotkań powstanie krótki materiał filmowy, a na czerwiec przewidziano spotkanie mieszkańców słubickiej „Moskwy” i frankfurckiej dzielnicy „Neuberesinchen”.
Organizatorzy i partnerzy
Koordynatorem słubickiego projektu został regionalista Roland Semik, społeczny opiekun zabytków powiatu słubickiego i członek Towarzystwa Historycznego we Frankfurcie nad Odrą. W imieniu partnera projektu - Gminy Słubice w prace organizacyjne włączyła się Szkoła Podstawowa nr 2 im. Tadeusza Kościuszki w Słubicach oraz grupa uczniów pod opieką nauczycielki Luizy Perlikiewicz-Wanago, którzy przygotują pytania do dawnych i obecnych mieszkańców „Moskwy”.
Organizatorzy skorzystają też z doświadczenia stowarzyszenia My Life – historia opowiedziana, które od lat spisuje i gromadzi życiorysy mieszkańców regionu po obu stronach Odry. To otwiera możliwość poszukiwania źródeł w Archiwum Ludzkich Losów przy Collegium Polonicum oraz spisania w ramach projektu kilku kolejnych, słubickich życiorysów!
Partnerem medialnym projektu jest Słubicki Portal Informacyjny – Słubice24.pl.
Zaproszenie do udziału
Do udziału w warsztatach mile widziani są przedstawiciele różnych pokoleń i grup społecznych, począwszy od młodzieży uczęszczającej do pobliskich szkół, przez młode osoby „na dorobku”, ludzi średniego wieku, aż po seniorów.
Osoby chętne do podzielenia się swoją wiedzą na temat „Małej Moskwy” oraz do udziału w kwietniowych warsztatach proszone są o kontakt z organizatorami:
- Roland Semik - tel. 692 955 404, email: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.
- Słubicko-Frankfurckie Centrum Kooperacji - email: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.)
