Józef Błażej Kostko (1892/1893-1958), starosta rzepiński 1949-1950

Urodził się 2 lutego 1892 r., 3 lutego 1893 r. albo 2 marca 1893 r. w Warszawie jako syn Stanisława Kostko i Tekli z domu Gulina. Został ochrzczony prawdopodobnie w kościele św. Krzyża w Warszawie, po II wojnie światowej brak dokumentu urodzenia uzasadniał właśnie zniszczeniem tegoż kościoła w czasie działań wojennych.

Życiorys Józefa Kostko zawiera sporo niejasności i sprzeczności. Sam Kostko różnie deklarował fakty ze swojego życia, zarówno co do daty urodzin, dat i przebiegu służby wojskowej, co mogło służyć ukrywaniu wstydliwej przeszłości albo ewentualnej działalności agenturalnej.

Zgodnie ze swoimi deklaracjami pt. „Dane personalne członków Rad Narodowych” 1 lipca 1912 r. miał ukończyć Korpus Kadetów w Warszawie i uzyskać w niej świadectwo dojrzałości (chociaż wówczas taka szkoła wcale nie istniała), od 1 listopada 1912 r. do 1 grudnia 1918 r. służyć w armii zaborczej (w domyśle Imperium Rosyjskiego), a od 20 sierpnia 1919 r. do 1 sierpnia 1934 r. - w Wojsku Polskim.

Według swoich innych deklaracji z 24 kwietnia 1951 r. i 3 stycznia 1952 r. ukończył 7-klasową szkołę powszechną i gimnazjum, w latach 1917-1920 r. służył w Armii Czerwonej, następnie 1920-1925 w Wojsku Polskim II RP a 1943-1945 ponownie w Armii Czerwonej w ramach Frontu Północnego.

Wydaje się mało ścisłe, by mógł służyć w armii zaborczej zakończeniu I wojny światowej i po ogłoszeniu niepodległości Polski. Nie było już zaborów, tylko walka o przebieg granic niepodległej Polski.

Oficer zawodowy 14 Pułku Piechoty Ziemi Kujawskiej, później urzędnik wojskowy.

Zgodnie ze swoimi deklaracjami główny buchalter (księgowy) Litewskich Kolei Państwowych w Wilnie podczas rządów sowieckich w tym mieście, miał mieszkać przy ul. Popławskiej 21. Następnie miał przebywać w Moskwie.

W monografii 14 Pułku Piechoty Ziemi Kujawskiej autorstwa Zdzisława Ciesielskiego podano: " Wyrokiem Wojskowego Sądu Oficerskiego nr VIII w Grudziądzu (sygn. I.Ko. 320/28) za podanie fałszywych dat personalnych został skazany na trzy miesiące więzienia i wydalenie z korpusu oficerskiego ".

W Dzienniku Personalnym z dnia 12 marca 1929 r. ogłoszono, że mjr Józef Kostko został zwolniony z zajmowanego stanowiska i pozostawiony bez przynależności służbowej z równoczesnym oddaniem do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr VIII (Dz. Pers. 5/29, s. 86).

W powojennych deklaracjach deklarował wyznanie rzymsko-katolickie, stopień majora w stanie spoczynku (co nie było zgodne z prawdą, wskutek podawania nieprawdziwych informacji został zdegradowany, więc nie mógł zostać przeniesiony w stan spoczynku), brak zaszeregowania jako Volksdeutsch i brak przynależności partyjnej przed 1 lutego 1945 r.

Przewodniczący Związku Osadników Wojskowych w Świebodzinie, mieszkał przy ul. Stalina 9B (obecnie ul. Piłsudskiego).

20 listopada 1948 r. w Świebodzinie poślubił Weronikę Heibert z domu Krasowską, urodzoną 10 marca 1904 r. w Baranowiczach. córkę Karola Krasowskiego i Marii z domu Dubaniewicz (akt ślubu nr 97/1948, USC w Świebodzinie).

Zamieszkał w Słubicach, prawdopodobnie przy ul. Armii Czerwonej 1 (obecnie Plac Przyjaźni).

W monografii Słubic pod redakcją Marii Rutowskiej „Słubice 1945-1995” autorka pisze, że Józef Kostko był starostą powiatu rzepińskiego z siedzibą w Słubicach dopiero od 1 października 1949 r. do 1 maja 1950 r., co wydaje się mało prawdopodobne, bo wtedy od roku mieszkał już w Zielonej Górze. Może chodziło o okres od 1 października 1948 do 1 maja 1949 r.?

W „Studiach Zachodnich” nr 7 z 2004 r. pod redakcją Ewy Raczyńskiej-Patalasowej Juliusz Sikorski dowiadujemy się, że dokonując oceny postawy duchowieństwa z terenu powiatu rzepińskiego z siedzibą w Słubicach, jego starosta Józef Kostko pisał w swoim sprawozdaniu z początku 1949 r. za okres od 1 stycznia do 31 marca 1949 r.: " Nie stwierdziłem, aby duchowni jawnie okazali swą nielojalność wobec mnie jako Przedstawiciela Rządu, natomiast krecią robotę uprawiają, lecz tak umiejętnie, że Urząd Bezpieczeństwa nie może wkroczyć ".

Kostko otrzymał posadę w Prezydium Powiatowej Rady Narodowej (PRN) w Zielonej Górze jako kierownik Wychowania Ogólnego PRN. 15 lipca 1949 r. zamieszkał jako lokator główny przy Rynku Drzewnym 35/11 w Zielonej Górze (obecnie ul. Drzewna).

Kierownik Oddziału Organizacyjnego Prezydium Powiatowej Rady Narodowej (PRN) w Zielonej Górze. Odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi (tak podano w nekrologu).

Zmarł 23 marca 1958 r. w Sulechowie „po długiej i ciężkiej chorobie” (akt zgonu nr 43/1958, USC w Sulechowie). Jego nekrolog ukazał się w Gazecie Zielonogórskiej z 1958 r. Miejsce pochówku pozostaje nieznane. Być może został pochowany w Zielonej Górze, a jego grób został zlikwidowany wskutek braku prolongaty.

W Sulechowie specjalizowano się wówczas w leczeniu chorób płucnych, zjeżdżali tam pacjenci z całego województwa. Istniały wówczas oddziały płucny, zakaźny, neurologiczny jako zaczątek przyszłego Szpitala Powiatowego z 1959 r., więc z niemałym prawdopodobieństwem zmarł w sulechowskim szpitalu na chorobę płuc.

W Gazecie Zielonogórskiej z 16 kwietnia 1958 r. na stronie 6 wdowa po Józefie Kostko podziękowała za udział w uroczystościach pogrzebowych, włącznie z przewodniczącym Prezydium PRN w Zielonej Górze.

Źródła:

• Ciesielski, Zdzisław: Dzieje 14 Pułku Piechoty w latach 1918-1939 , wyd. Adam Marszałek, Toruń 2008 ( ISBN 978-83-7441-937-6).
• Sikorski, Juliusz: W obronie ks. Andrzeja Mistata. Zajścia cybińskie 12-13 lipca 1949 r. , w: Studia Zachodnie 7, Zielona Góra 2004, s. 240.

Roland Semik