Ostatnim razem miałem przyjemność przedstawić pierwszą część mojego autorskiego zestawienia osób związanych z przedwojennymi dziejami Słubic (Dammvorstadt). Naturalną kontynuacją tamtego tekstu jest przedstawienie dziś pozostałych nazwisk, tym razem: od L do Z.
L
Laband, Felix – jeden z 17 żołnierzy żydowskich pochodzących z Frankfurtu nad Odrą, poległych w I wojnie światowej i uczczonych specjalnym (nieistniejącym już) pomnikiem na cmentarzu żydowskim w Słubicach;
Lange – naczelny ogrodnik (Obergärtner) Frankfurtu nad Odrą; w latach 1905-1906 główny autor zazielenia placu Roßmarkt (ob. Plac Przyjaźni);
Langesch – właściciel działki przy Mittelstraße 4 (ob. ul. Daszyńskiego), którą w 1841 r. brano pod uwagę jako potencje miejsce wzniesienia nowej szkoły po sprzedaży starego budynku przy Leopoldstraße; działka ta okazała się jednak dla miasta za droga;
Laudon – rosyjski generał, który w 1759 r. w Dammvorstadt stworzył rosyjski garnizon wojskowy; nazwiskiem generała nazywano wzgórza w okolicach cmentarza żydowskiego (tzw. Laudonsberge);
Laudon – frankfurcki kupiec, mieszkający przy Roßstraße 7 (ob. ul. Mickiewicza);
Lehmann, F. - przedsiębiorca, właściciel nieruchomości na rogu Friedrichstraße i Roßmarkt, gdzie wznosiła się siedziba Miejskiej Kasy Oszczędności (Sparkasse); do 1914 r. nieruchomość należała do restauratora Alberta Schmidta;
Leisering – w II połowie XIX w. właściciel zakładu budowy maszyn rolniczych przy Sonnenburger Straße 147-151 (ob. ul. Wojska Polskiego);
Lewin, Paul – jeden z 17 żołnierzy żydowskich pochodzących z Frankfurtu nad Odrą, poległych w I wojnie światowej i uczczonych specjalnym (nieistniejącym już) pomnikiem na cmentarzu żydowskim w Słubicach;Lewy, Moritz – fabrykant towarów metalowych i lakierowanych; w 1853 r. nabywca budynku po dawnej fabryce sukna; nieruchomość tę odkupił od hrabiego von Bouverota;
Lordain – mistrz murarski, radny miejski Frankfurtu nad Odrą; w 1911 r. członek kolegium sędziowskiego (Preisrichterkollegium), mającego rozstrzygnąć konkurs na projekt ewangelickiego kościoła przy placu Roßmarkt (ob. Plac Przyjaźni) w Dammvorstadt;
Lusensky, Ernest – w I połowie XX w. właściciel domu i fabryki przy Neuer Markt (ob. Plac Przyjaźni 25);
Lutze, Samuel Friedrich - producent sukna; w 1803 r. jeden z nabywców budynku po dawnej fabryce jedwabiu; nieruchomość tę odkupił od restauratora Friedricha Haupta;
Lüttge, Leopold - jeden z 17 żołnierzy żydowskich pochodzących z Frankfurtu nad Odrą, poległych w I wojnie światowej i uczczonych specjalnym (nieistniejącym już) pomnikiem na cmentarzu żydowskim w Słubicach;
M
Malcomeß, Heinrich – urbanista, radca ds. budowlanych (Baurat); przewodniczący Verschönerungsverein Frankfurt (Oder) - stowarzyszenia, które w 1891 r. współfinansowało budowę wieży Kleista (Kleist-Turm) w najwyższym punkcie Wzgórz Żydowskich; jednocześnie główny projektant tejże wieży; jeden z dwóch projektantów kamiennego mostu na Odrze, wybudowanego w latach 1893-1895;
Margaliot, Jehuda Lejb - rabin Frankfurtu nad Odrą, pochowany w 1811 r. na cmentarzu żydowskim w Słubicach;
Matzdorf (Matzdorff), Friedrich (wg innych źródeł Fritz) – mistrz ciesielski z Frankfurtu nad Odrą (prowadził własny zakład budowlany przy Buschmühlenweg 40); budowniczy willi przy Buschmühlenweg 173 (1877-1878); w Zielone Świątki 1896 r. współotwierał budynek gastronomiczny dobudowany do wieży Kleista (Kleist-Turm); współbudowniczy wieży Bismarcka w Dammvorstadt (1901); zmarł 05.12.1930;
Mayer, Christian Wilhelm – jeden z dwóch wykonawców pomnika Leopolda Brunszwickiego wg projektu Barnarda Rhode;
Mayer, Johann Jacob - jeden z dwóch wykonawców pomnika Leopolda Brunszwickiego wg projektu Barnarda Rhode;
Meyerheim, Fritz – jeden z 17 żołnierzy żydowskich pochodzących z Frankfurtu nad Odrą, poległych w I wojnie światowej i uczczonych specjalnym (nieistniejącym już) pomnikiem na cmentarzu żydowskim w Słubicach;
Miedzwinski, Martin – jeden z 17 żołnierzy żydowskich pochodzących z Frankfurtu nad Odrą, poległych w I wojnie światowej i uczczonych specjalnym (nieistniejącym już) pomnikiem na cmentarzu żydowskim w Słubicach;
Migge, D. - radny miejski, od 1899 r. właściciel trójkondygnacyjnej kamienicy przy Crossener Straße 14 (ob. ul. 1 Maja 6);
Mikrander – jeden z właścicieli „białego folwarku” na północnych rubieżach Dammvorstadt, przy Sonnenburger Straße 101;
Morgenschweis – radca ds. budowlanych (Stadtbaurat) Frankfurtu nad Odrą; w styczniu 1915 r. przedstawił szczegółowy projekt stadionu na Wzgórzu Kleista (Stadion am Kleistberge);
Möllenhoff – miejski radca ds. Budowlanych (Stadtbaurat) Frankfurtu nad Odrą; na początku lat 30. XX w. negatywnie ocenił poziom przygotowań do budowy nowego mostu na Odrze, na wysokości Drenziger Straße (ob. ul. Szamarzewskiego); pierwowzorem mostu miał być most im. Friedricha Eberta w Magdeburgu;
Müller – właściciel posesji przy Holzhofstraße, na której w 1882 r. oddano do użytku jadalnię pułku dragonów;
N
Nagel, Johann Friedrich (1765-1825) – saksoński malarz, który malował m.in. na osobiste polecenie króla Fryderyka Wilhelma II; autor obrazu ukazującego Leopolda Brunszwickiego tuż przed utonięciem księcia w nurcie Odry u brzegów Dammvorstadt;
Najork – przewodniczący rady miejskiej we Frankfurcie nad Odrą; w 1911 r. członek kolegium sędziowskiego (Preisrichterkollegium), mającego rozstrzygnąć konkurs na projekt ewangelickiego kościoła przy placu Roßmarkt (ob. Plac Przyjaźni) w Dammvorstadt;
p
Peter, Otto – architekt, wg którego planów w 1930 r. przebudowano rozkład pomieszczeń domu strzeleckiego; zmarł w 1931 r.;
Podbielski von, Viktor (1892-1945) – ur. w 1844 we Frankfurcie nad Odrą; poseł do niemieckiego parlamentu, pruski minister; szef niemieckiej kadry narodowej na Igrzyska Olimpijskie w Sztokholmie (1912);
przed byłą lożą honorową Stadionu Wschodniomarchijskiego w Dammvorstadt posadzono dąb dedykowany von Podbielskiemu; nadburmistrz Frankfurtu nad Odrą (1943-1945);
Podheiz von, Zecharia Mendel - rabin Frankfurtu nad Odrą, pochowany w 1791 r. na cmentarzu żydowskim w Słubicach;
Prager, Mordechai – syn Josepha Kneplessa, przewodniczący frankfurckiego sądu rabinicznego, pochowany na cmentarzu żydowskim w Słubicach;
Prittwitz von und Gaffron, – śląski ród szlachecki, który współfinansował budowę pomnika – piramidy upamiętniającego bitwę pod Kunowicami (1759); pomnik został wzniesiony i poświęcony w 1909 r.;
Prittwitz von, Joachim Bernhard (1726-1793) – major, w 1759 r. podczas bitwy pod Kunowicami dowódca jednego ze szwadronów; ocalił z zasadzki króla Fryderyka II Wielkiego;
Puttkammer von, Franz Ewald Jesco (1841-1918) - premier rejencji frankfurckiej Marchii Brandenburskiej; 05.06.1892 wziął udział w poświęceniu wieży Kleista (Kleist-Turm), zaś 17.01.1901 stację diakonis przy Neuer Markt (ob. Plac Bohaterów);
R
Radach, Paul – właściciel firmy kamieniarskiej przy Goepelstraße 96 (ob. Karl-Marx-Straße) we Frankfurcie nad Odrą; jego firma wykonała fundamenty i obmurowania pomnika 17 żołnierzy żydowskich w Dammvorstadt;
Raschke – właściciel działki przy Sonnenburger Straße (ob. ul. Wojska Polskiego), którą w 1841 r. brano pod uwagę jako potencje miejsce wzniesienia nowej szkoły po sprzedaży starego budynku przy Leopoldstraße; działka ta okazała się jednak dla miasta za droga;
Reiche – radca stanu i tajny radca ds. budowlanych; w 1911 r. członek kolegium sędziowskiego (Preisrichterkollegium), mającego rozstrzygnąć konkurs na projekt ewangelickiego kościoła przy placu Roßmarkt (ob. Plac Przyjaźni) w Dammvorstadt;
Reiß, Eckard – członek Historischer Verein zu Frankfurt (Oder), współpracownik Instytutu Historii Stosowanej we Frankfurcie nad Odrą; wieloletni badacz dziejów Dammvorstadt, właściciel niezliczonych pocztówek i zdjęć ukazujących przedwojenne Słubice;
Richter, Franz – kierował filią fabryk maszyn rolniczych z Frankfurtu nad Odrą; budynek hali produkcyjnej w Słubicach został wyburzony w 1955 r.;
Richter, Wilhelm Eduard Georg (1852-1925) – nadburmistrz Frankfurtu nad Odrą (1903-1917); w 1911 r. przewodniczący kolegium sędziowskiego (Preisrichterkollegium), mającego rozstrzygnąć konkurs na projekt ewangelickiego kościoła przy placu Roßmarkt (ob. Plac Przyjaźni) w Dammvorstadt; podczas jego kadencji w Dammvorstadt wzniesiono wiele nowych budynków, m.in. łaźnię miejską Marienbad III a także rozpoczęto budowę Stadionu Wschodniomarchijskiego (1914);
Ritter, Franz – jeden z telegrafistów stacjonujących w Dammvorstadt;
Ritter, Karl (1877-1933) – mieszkał przy Holzhofstraße (ob. ul. Kopernika); prawdopodobnie członek SPD; ofiara reżimu nazistowskiego, osadzony w obozie KL Sonnenburg w Słońsku; jego osobę przypomina jeden z dwóch słubickich „kamieni pamięci” (12.11.2009);
Rode, Christian Bernhard (1725-1797) – profesor sztuki, dyrektor Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie; projektant pomnika Leopolda Brunszwickiego w Dammvorstadt (1787);
S
Salig, Arnhold – jeden z 17 żołnierzy żydowskich pochodzących z Frankfurtu nad Odrą, poległych w I wojnie światowej i uczczonych specjalnym (nieistniejącym już) pomnikiem na cmentarzu żydowskim w Słubicach;
Samuel (z domu Levi), Therese (1856-1924) - pochowana na cmentarzu żydowskim w Słubicach;Sauer, Wilhelm – producent organów; produkcję swoich organów rozpoczął w 1856 r. na zapleczu „Zajazdu pod Złotym Lwem” (okolica dzisiejszego Collegium Polonicum); został pochowany na starym cmentarzu we Frankfurcie nad Odrą (ob. park Kleista);
Schlamkow, Otto – właściciel posesji przy Holzhofstraße 18 i 20 (b. ul. Kopernika 18, 20); w 1934 r. przeciwnik nowych planów zabudowy, wg których miała ucierpieć jego posesja;
Schlesinger, Max (1877-1916) – jeden z 17 żołnierzy żydowskich pochodzących z Frankfurtu nad Odrą, poległych w I wojnie światowej i uczczonych specjalnym (nieistniejącym już) pomnikiem na cmentarzu żydowskim w Słubicach; więcej na: http://www.weltkriegsopfer.de/Kriegsopfer-Max-Schlesinger_Soldaten_0_469121.html
Schmidt, Albert – restaurator; właściciel nieruchomości na rogu Friedrichstraße i Roßmarkt, gdzie wznosiła się siedziba Miejskiej Kasy Oszczędności (Sparkasse); w 1914 r. nieruchomość przeszła na własność przedsiębiorcy F. Lehmanna;
Schmidt, Paul – właściciel firmy budowlanej z Frankfurtu-Rosengarten; w 1929 r. przedłożył w magistracie projekt zabudowy Drenziger Straße (ob. ul. Szamarzewskiego) z zamiarem wytyczenia jej aż do Odry i połączenia w ten sposób dzielnic Dammvorstadt i Lebuser Vorstadt; formalności w sprawie budowy ulicy trwały do 1931 r., jednak do budowy samego mostu nigdy nie doszło;
Schneider, Hans-Joachim – niegdyś mieszkaniec domu przy Sonnenburgerstraße 29 w Dammvorstadt (ob. ul. Wojska Polskiego); w 1945 r. jako 15-letni chłopiec wraz z całą rodziną opuścił dotychczasowe mieszkanie i zamieszkał w lewobrzeżnej części Frankfurtu; w styczniu 2005 r. na łamach m.in. „Berliner Zeitung” oraz „Märkische Oderzeitung” opisano sentymentalne spotkanie 2 przesiedleńców: Schneidera oraz Stefana Siedorowicza, którego po wojnie przygnało do Słubic aż spod Wilna; spotkanie obu panów zostało zainicjowane przez historyków Felixa Ackermanna oraz Mateusza Hartwicha;
Schulz, Erich (1907-1944) – przedwojenny działacz komunistyczny, członek KPD i mieszkaniec domu przy Schützenstraße 46 w Dammvorstadt (ob. ul. Sienkiewicza); jego osobę przypomina jeden z dwóch słubickich „kamieni pamięci” (06.07.2010);
Schüler, Georg (1879-1917) – jeden z 17 żołnierzy żydowskich pochodzących z Frankfurtu nad Odrą, poległych w I wojnie światowej i uczczonych specjalnym (nieistniejącym już) pomnikiem na cmentarzu żydowskich w Słubicach; więcej na: http://www.weltkriegsopfer.de/Kriegsopfer-Georg-Schüler_Soldaten_0_474107.html
Schwatlo, Karl (1831-1884) – miejski radca ds. budowlanych (Stadtbaurat); projektant Lutherschule (1904-1906), łaźni miejskiej Marienbad II (1905) i Realgymnasium (1910-1911); w 1911 r. członek kolegium sędziowskiego (Preisrichterkollegium), mającego rozstrzygnąć konkurs na projekt ewangelickiego kościoła przy placu Roßmarkt (ob. Plac Przyjaźni) w Dammvorstadt;
Seifert, Victor Heinrich (1870-1953) – austriacki artysta, w 1925 r. projektant pomnika ku czci poległych żołnierzy 2 Batalionu Telegraficznego; telegrafiści stacjonowali w koszarach Kleista w Dammvorstadt (ob. teren domów studenckich), zaś sam pomnik stanął na Carthausplatz w lewobrzeżnej części miasta;
Simon, Johann Caspar F. - producent sukna; w 1803 r. jeden z nabywców budynku po dawnej fabryce jedwabiu; nieruchomość tę odkupił od restauratora Friedricha Haupta;
Simson von, Eduard (1810-1899) – niemiecki prawnik i polityk, w 1861 r. przez krótki czas mieszkał w Dammvorstadt, w budynku dawnej fabryki jedwabiu (okolice dzisiejszej biblioteki Collegium Polonicum); pierwszy prezydent Reichstagu (1871-1874) i Reichsgericht (1879-1891);
Sobkowski, Karl Amandus (1892-1937) – jako bezrobotny został zaangażowany do robót interwencyjnych przy budowie Stadionu Wschodniomarchijskiego w Dammvorstadt; radny rady miejskiej we Frankfurcie nad Odrą z ramienia KPD (członek tej partii od 1924 r.); ofiara reżimu nazistowskiego; jego nazwiskiem nazwano jedną z ulic Frankfurtu; jego pamięć uhonorowano także jednym z „kamieni pamięci”;
Sparr von, - dowódca garnizonu wojskowego we Frankfurcie nad Odrą, który w II połowie XVIII w. nakazał budowę szańca gwiaździstego w Dammvorstadt;
Steinbock, Paul – właściciel fabryk papieru w Maczkowie (Matschdorf) i Prochowcu (Pulverkrug); fabryka ta zatrudniała wielu mieszkańców Dammvorstadt;
Stumpf, Otto – mistrz ciesielski z Frankfurtu nad Odrą; od 10.04.1900 pierwszy przewodniczacy Izby Rzemieślniczej we Frankfurcie nad Odrą; współbudowniczy wieży Bismarcka w Dammvorstadt (1901);
Szymonski von, - pruski oficer, w latach 1895-1896 dowódca 3 Pułku Ułanów Cesarza Rosji Aleksandra II (1 Brandenburskiego), stacjonującego wówczas w Dammvorstadt
T
Theomim, Josef ben Meir (1727-1792) – rabin Frankfurtu nad Odrą (1781-1782), pochowany w 1792 r. na cmentarzu żydowskim w Słubicach;
Thering – nadburmistrz Frankfurtu nad Odrą, radca dworu; w 1749 r. założył bielnik wosku w Dammvorstadt (w 1777 r. bielnik stał się własnością firmy Harttung); gorący zwolennik utworzenia fabryki jedwabiu w Dammvorstadt;
Thiede, Richard (1883-1955) – architekt z Berlina-Wilmersdorf; współautor projektu ewangelickiego kościoła przy placu Roßmarkt (ob. Plac Przyjaźni) w Dammvorstadt; projekt ten został wybrany przez specjalnie w tym celu powołanie kolegium sędziowskie pod przewodnictwem Georga Richtera, jednak nigdy nie doczekał się realizacji;
Tilly, Jean Tserclaes (1559-1632) – dowódca cesarskiej okupacji Frankfurtu nad Odrą; na początku 1631 r. wydał rozkaz spalenia zabudowy frankfurckich przedmieść, aby utrudnić stworzenie przyczółków przez wojska szwedzkie nadchodzące z kierunku Szczecina;
Trautmann, Paul (1881-1929) – nadbumistrz Frankfurtu nad Odrą (1917-1925); podczas jego kadencji w Dammvorstadt wzniesiono wiele nowych budynków, zarówno mieszkalnych jak i przemysłowych;
V
Vater, Albert Heinz – ur. 29.07.1932 we Frankfurcie nad Odrą; profesor językoznawstwa, wykładowca kilku uczelni (m.in. Indiana University, Uniwersytetu Humboldtów w Berlinie, Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Uniwersytetu Wrocławskiego); wielu z jego przodków spoczywa na cmentarzu żydowskim w Słubicach; obecnie mieszka w Berlinie; więcej na: http://www.juedischesfrankfurtvirtuell.de/de/de_K.php
Vater, Paul – rolnik z Dammvorstadt; do 1945 r. właściciel budynku gospodarczego, który stał w okolicach dzisiejszego kościoła p.w. św. Ducha;
Verdier, Marc – farbiarz jedwabiu z Berlina; w II połowie XVIII w. odkupił budynek dawnego lazaretu wojskowego na szańcu w Dammvorstadt i urządził w nim swój zakład rzemieślniczy;
Villebois de – generał wojsk rosyjskich, którego straż przednia latem 1759 r. zajęła Dammvorstadt;
Voss, Günter – rotmistrz w stanie spoczynku; właściciel posesji przy Dammeistergasse (ob. ul. Wawrzyniaka 1a i 2) oraz Sonnenburger Str. 169 (ob. ul. Wojska Polskiego 169, kancelaria Przemysławy Bac); w latach 1934-1937 przeciwnik nowych planów zabudowy, wg których miały ucierpieć jego posesje;
W
Wachsmann, Heinz – jeden z 17 żołnierzy żydowskich pochodzących z Frankfurtu nad Odrą, poległych w I wojnie światowej i uczczonych specjalnym (nieistniejącym już) pomnikiem na cmentarzu żydowskich w Słubicach; więcej na: http://www.weltkriegsopfer.de/Kriegsopfer-Heinz-Wachsmann_Soldaten_0_468604.html
Weißmann – rodzina frankfurckich Żydów, z których wielu spoczęło na cmentarzu żydowskim w Słubicach;
Wickede von, – pruski oficer, w latach 1890-1892 dowódca 3 Pułku Ułanów Cesarza Rosji Aleksandra II (1 Brandenburskiego), stacjonującego wówczas w Dammvorstadt;
Z
Zänkert, Max – mistrz budownictwa; budowniczy willy przy Buschmühlenweg 25; współbudowniczy koszar wojskowych im. Kleista (Kleist-Kaserne, ob. teren domów studenckich) w Dammvorstadt;
- Szczegóły
- Kategoria: Słubice wczoraj i dziś
