W 2011 roku Sejm RP ustanowił 1 marca Narodowym Dniem Pamięci Żołnierzy Wyklętych. Żyli oni również wśród nas, na ziemi słubickiej. Oto przypomnienie życiorysów dwóch takich postaci.
Antoni Malczyński
Urodził się 25 czerwca 1904 r. w m. Charż A koło Nałęczowa na Lubelszczyźnie. Stopień wojskowy i odznaczenia pozostają nieznane.
Więzień obozu koncentracyjnego Majdanek od 1 lipca 1943 r. do 1 października 1943 r. (numer obozowy 8472). Według danych PCK ze zbiorów Państwowego Muzeum na Majdanku otrzymał w tym czasie 5 paczek od żony.
Żołnierz Armii Krajowej (AK) oraz Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość (WiN) ps. „Grab”, dowódca (komendant) placówki.
Został pochowany na cmentarzu komunalnym w Słubicach w sektorze 13, rząd 6, miejsce 23. W tym samym grobowcu nie ma innych pochowanych.
Nagrobek barwy jasnoszarej, rodzaj kamienia nieznany, prawdopodobnie granit. Płyta główna pozioma, frezowana na krawędziach. Płyta pionowa inskrypcyjna prosta z inskrypcją i krzyżem barwy czarnej. Medalion ze zdjęciem i mała niebieska tabliczka o przeszłości weterana okresu II wojny światowej. Brak elementów rzeźbionych.
Wincenty Downar
Urodził się 5 maja 1918 r. w Kamejszach koło m. Stołpce (obecnie na Białorusi) jako syn Antoniego i Wiktorii. Nazwy jego ewentualnych odznaczeń pozostają nieznane.
Miał pochodzenie robotnicze, wykształcenie podstawowe, z zawodu młynarz. Żołnierz Nowogródzkiego Okręgu Armii Krajowej, od 1944 r. w stołpecko-nalibockim zgrupowaniu por. Adolfa Pilcha „Doliny”.
Uczestnik powstania warszawskiego, przynależność bojowa: Grupa "Kampinos" - pułk "Palmiry-Młociny" – dywizjon 27 Pułku Ułanów - 2. szwadron.
Po wyjściu z Kampinosu - 25 Pułk Piechoty AK Ziemi Piotrkowsko-Opoczyńskiej (Okręg Łódzki AK - Podokręg Piotrków). Po wojnie został członkiem nielegalnej organizacji niepodległościowej (tzw. żołnierz wyklęty).
W czerwcu 1946 r. zbiegł przed aresztowaniem. Ujawnił się 16 lipca 1953 r. w Wojewódzkim Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego (WUBP) w Zielonej Górze. Był sądzony przez Wojskowy Sąd Rejonowy (WSR) w Zielonej Górze:
- z art. 86 par. 2 Kodeksu Karnego Wojska Polskiego z 1944 r.;
- z art. 1 ust. 2 i 3, oraz art. 3 Dekretu z 16 listopada 1945 r. o przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w okresie odbudowy Państwa (tzw. mały kodeks karny);
- a także art. 259 Kodeksu Karnego z 1932 r. (tzw. Kodeks Makarewicza).
25 lutego 1954 r. skazany na 3 lata, zwolniony po amnestii ogłoszonej w kwietniu 1956 r. Zamieszkał w Rzepinie, tam również zmarł 6 grudnia 1991 r.
Został pochowany na cmentarzu komunalnym w Rzepinie w sektorze 1, rząd 14, miejsce 8. W tym samym grobie spoczywają jeszcze Janina Downar (1923-2006), prawdopodobnie jego żona oraz Malwina Skrodzka (1882-1963), prawdopodobnie jego teściowa.
---
Opracował: Roland Semik
Źródła:
- Wzmianka o Antonim Malczyńskim na stronie Państwowego Muzeum na Majdanku
- Wzmianka o Antonim Malczyńskim na stronie Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Koło w Rykach
- Biogram Wincentego Downara autorstwa dr. Waldemara Handke
- Biogram Wincentego Downara w serwisie 1944.pl
- Wyszukiwarka grobów cmentarza komunalnego w Słubicach
