Akt zgonu to dokument niezbędny w wielu czynnościach wykonywanych po śmierci osoby. Wystawiany jest przez kierownika odpowiedniego Urzędu Stanu Cywilnego na podstawie zgłoszenia karty zgonu i protokołu zgłoszenia zgonu. Jakie kroki należy podjąć, by uzyskać akt zgonu po śmierci bliskiej osoby?
Uzyskanie aktu zgonu krok po kroku
Akt zgonu można uzyskać w trzech krokach.
Krok 1: Uzyskanie karty zgonu i protokołu zgłoszenia zgonu
Osoba, która chce uzyskać akt zgonu, musi w pierwszej kolejności uzyskać kartę zgonu oraz protokół zgłoszenia zgonu. Dokumenty te, zgodnie z obowiązującym Rozporządzeniem Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 3 sierpnia 1961 roku w sprawie stwierdzenia zgonu i jego przyczyny, mogą zostać wystawione przez lekarza, który jako ostatni w okresie trzydziestu dni przed śmiercią udzielał zmarłej osobie świadczeń leczniczych lub, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że śmierć nastąpiła w wyniku przestępstwa, lekarza, który na zlecenie sądu lub prokuratora dokonał oględzin bądź sekcji zwłok. W określonych przypadkach szczegółowo opisanych w cytowanym rozporządzeniu, kartę zgonu może także wystawić:
- jakikolwiek lekarz wezwany do nieszczęśliwego wypadku,
- lekarz, starszy felczer lub felczer zatrudniony w przychodni, ośrodku zdrowia lub jego placówce terenowej i sprawujący opiekę zdrowotną nad rejonem, w którym znajdują się zwłoki,
- położna wiejska, jeśli zmarłym jest pozostający pod jej opieką noworodek przed upływem siódmego dnia życia, a najbliższa przychodnia lub ośrodek zdrowia jest oddalony o więcej niż 4 km,
- pielęgniarka, która odbyła z wynikiem pomyślnym odpowiednie przeszkolenie w zakresie określonym przez Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej i została upoważniona na piśmie przez właściwy do spraw zdrowia i opieki społecznej organ prezydium powiatowej rady narodowej.
Krok 2: Zgłoszenie zgonu
Zgłoszenia zgonu należy dokonać w Urzędzie Stanu Cywilnego właściwym ze względu na miejsce zgonu lub miejsce znalezienia zwłok. W tym celu konieczne jest przedstawienie kierownikowi danego urzędu karty zgonu w ciągu trzech dni od dnia jej wystawienia. Od 1 stycznia 2023 roku kartę zgonu można przekazać kierownikowi Urzędu Stanu Cywilnego w formie dokumentu elektronicznego, zawierającego kwalifikowany podpis elektroniczny, podpis zaufany lub podpis osobisty. W dniu zgłoszenia zgonu kierownik Urzędu Stanu Cywilnego dokonuje jego rejestracji i wystawia akt zgonu. Skutkuje to automatycznym wyrejestrowaniem zmarłej osoby z miejsca stałego lub tymczasowego pobytu.
Krok 3: Odebranie aktu zgonu
Kolejnym krokiem jest odebranie aktu zgonu. Dokument ten wydawany jest wyłącznie osobom uprawnionym. Do tej grupy zaliczają się wszystkie osoby posiadające prawo do pochówku zmarłego, a więc:
- pozostały małżonek lub małżonka,
- krewni zstępni,
- krewni wstępni,
- krewni boczni do 4 stopnia pokrewieństwa,
- powinowaci w linii prostej do 1 stopnia.
Dodatkowo, pracownik Urzędu Stanu Cywilnego może wydać akt zgonu także takim osobom, jak:
- przedstawiciel ustawowy i pełnomocnik zmarłego,
- opiekun prawny zmarłego,
- osoba będąca przedstawicielem instytucji sądowniczej lub administracyjnej,
- przedstawiciel sądu,
- prokurator,
- przedstawiciel organizacji społecznej oraz różnego rodzaju urzędów i instytucji.
Od 2015 roku akt zgonu wystawiany jest zarówno w tradycyjnej wersji papierowej, jak i w wersji elektronicznej.
Koszt uzyskania aktu zgonu
Pierwszy odpis aktu zgonu wystawiany jest bezpłatnie. Za każdy kolejny należy uiścić opłatę w wysokości:
- 22 złotych za skrócony odpis aktu zgonu,
- 33 złotych za zupełny odpis aktu zgonu.
W sytuacji gdy osoba uprawniona do uzyskania aktu zgonu wnioskuje o wystawienie kolejnego odpisu w celu uzyskania świadczeń socjalnych lub na potrzeby pomocy społecznej oraz spraw związanych z adopcją, alimentami, kuratelą, zatrudnieniem bądź ZUS, Urząd Stanu Cywilnego może odstąpić od pobrania opłaty.
Do czego jest potrzebny akt zgonu?
Akt zgonu jest potrzebny do:
- zorganizowania pochówku,
- otrzymania zasiłku pogrzebowego,
- zgłoszenia śmierci w miejscu zatrudnienia zmarłego i Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych,
- rozwiązania umów zawartych przez zmarłego,
- załatwienia spraw spadkowych,
- dokonania zgłoszenia do ubezpieczyciela.
Po załatwieniu spraw spadkowych majątek zmarłego zostanie odpowiednio podzielony między jego spadkobierców. Osoby, którym w udziale przypadły należące do zmarłego nieruchomości, przed ich zagospodarowaniem powinny skorzystać z usług profesjonalnej firmy zajmującej się sprzątaniem po zgonach. Fachowe oczyszczenie lokalu po zmarłym pozwoli przywrócić go do stanu używalności i pozbyć się ewentualnego zagrożenia wynikającego z pozostających z nim śladów biologicznych związanych ze śmiercią.
[artykuł partnerski]
