Po ostatnich zmianach na granicy Polacy dojeżdżający do pracy w Niemczech znaleźli się w bardzo trudnej sytuacji. O tym, jakie mają prawa i na co powinni uważać, informuje Niemieckie Zrzeszenie Związków Zawodowych.
Przypomnijmy, po zaostrzeniu przepisów przez polski rząd, również naszych rodaków wracających z pracy z zagranicy obowiązuje 14-dniowa kwarantanna. Rząd Brandenburgii zdecydował, że ci, którzy będą chcieli pozostać na terenie Niemiec i dalej pracować, dostaną dodatkowe pieniądze (ZOBACZ).
Pomoc dla Polaków pracujących w Niemczech oferują również niemieckie związki zawodowe. Z naszą redakcją skontaktowała się Anna Murawska, ekspertka specjalizująca się w sprawach polsko-niemieckich. Przesłała poradnik opracowany przez niemieckich związkowców. Zapraszamy do lektury.
UWAGA! Redakcja portalu Słubice24 nie odpowiada za treść poniższego poradnika oraz zawarte w nim wskazówki. Jest to przedruk ze strony www.fair-arbeiten.eu, prowadzonej przez Niemieckie Zrzeszenie Związków Zawodowych (DGB).
W przypadku wątpliwości należy skontaktować się z pracodawcą, prawnikiem lub właściwą instytucją działającą na rynku pracy.
1. Kiedy pracownik może zostać w domu?
Na to pytanie nie ma prostej odpowiedzi. Nie można samodzielnie zdecydować o nieprzyjściu do pracy ze strachu przed zarażeniem się koronawirusem. Pracodawca może zareagować na to upomnieniem lub zwolnieniem.
Jeśli miało się kontakt z osobą zarażoną, należy jak najszybciej wyjaśnić, czy trzeba przejść kwarantannę. Jeżeli konieczne jest trzymanie się z dala od miejsca pracy do czasu otrzymania diagnozy, należy o tym niezwłocznie poinformować pracodawcę i przedłożyć zaświadczenie lekarskie.
Zgodnie z prawem, wszystkie osoby zarażone koronawirusem są zgłaszane do właściwego Urzędu ds. Zdrowa (Gesundheitsamt) przez lekarza prowadzącego. W przypadku kwarantanny należy pozostać w domu, a pracodawca w dalszym ciągu będzie wypłacał wynagrodzenie.
Z reguły, jeśli pracownik jest chory i tym samym niezdolny do pracy – niezależnie od tego, czy jest to koronawirus czy inna dolegliwość – otrzyma od lekarza zwolnienie lekarskie, które należy natychmiast przesłać do pracodawcy i do kasy chorych. Za ten okres również pracownik otrzymuje wynagrodzenie.
2. Co zrobić, jeśli u pracownika zdiagnozowano zarażenie koronawirusem?
W przypadku zarażenia koronawirusem należy niezwłocznie powiadomić pracodawcę o swojej niezdolności do pracy i przedstawić dowód na prawdopodobny czas trwania choroby w postaci zwolnienia lekarskiego.
Aby ograniczyć rozprzestrzenianie się wirusa, dobrze byłoby poinformować o tym pracodawcę i współpracowników.
3. Czy pracownik musi jechać w podróż służbową na teren szczególnie zagrożony koronawirusem?
W zasadzie obowiązek pracy obejmuje również podróże służbowe.
Jeżeli jednak ryzyko zarażenia w danym rejonie zostało oficjalnie stwierdzone przez władze (Urząd ds. Zdrowa (Gesundheitsamt), starostwo powiatowe (Landratsamt), policja i inne, to pracownik nie może zostać zmuszony do podróży w te rejony.
Aktualne obszary podwyższonego ryzyka są na stronie Instytutu Roberta Kocha: www.rki.de/DE/Content/InfAZ/N/Neuartiges_Coronavirus/Risikogebiete.html.
4. Co w przypadku, gdy przedsiębiorstwo ma za mało pracy z uwagi na obecną sytuację?
Pracodawcy mogą wnioskować do niemieckiego Urzędu Pracy (Agentur für Arbeit) o tzw. świadczenie z tytułu skróconego czasu pracy (Kurzarbeitergeld). Pracodawca otrzymuje od państwa rekompensatę wynagrodzenia za część swoich pracowników, którzy pracują w krótszym wymiarze czasu pracy z powodu zmniejszenia liczby zleceń. Rekompensata wynosi 60 proc. utraconego wynagrodzenia netto. Jeśli pracownik ma co najmniej jedno dziecko, otrzyma 67 proc. utraconego wynagrodzenia netto.
Jeśli pracodawca i tak odeśle pracownika do domu, nadal ma on prawo do otrzymania swojej pensji. Należy wtedy poprosić pracodawcę o pisemne potwierdzenie, że wydał polecenie pójścia do domu lub rozmowa taka powinna odbyć się przy świadkach.
Jeżeli pracodawca daje pracownikom czas wolny, godziny te nie mogą zostać pobrane przez pracodawcę z ich kont czasu pracy (Arbeitzeitkonto). Wymaga to zgody pracowników.
Jeśli pracodawca podejmie decyzję o zamknięciu przedsiębiorstwa jako działanie zapobiegawcze, podczas okresu zamknięcia nadal musi wypłacać wynagrodzenie.
UWAGA! Pracowniku, nie podpisuj żadnych dokumentów, które przedstawia pracodawca z powodu kryzysu związanego z koronawirusem. Może być to wypowiedzenie, wypowiedzenie za porozumieniem stron lub umowa zmieniająca, które niosą za sobą negatywne konsekwencje.
5. A co zrobić, jeśli pracodawca mnie zwolnił pracownika, a ten podpisał niezrozumiały dla siebie dokument?
Należy sprawdzić, czy wypowiedzenie jest zgodne z prawem. Pracownik może bronić się przed nieuzasadnionym lub niezgodnym wypowiedzeniem – ustnym lub w trybie natychmiastowym – składając pozew w sądzie pracy. Ma jednak na to tylko 3 tygodnie od dnia otrzymania wypowiedzenia.
Więcej informacji dot. wypowiedzenia umowy o pracę możesz znaleźć tu: www.fair-arbeiten.eu/pl/article/204.k%C3%BCndigung.html)
Niezależnie od tego, czy pracownik otrzymał wypowiedzenie lub podpisał dokument przedstawiony przez pracodawcę, warto natychmiast skontaktować się z kancelarią adwokacką, związkiem zawodowym lub centrum doradczym.
Jeśli pracownik niewiele zarabia, w lokalnym sądzie rejonowym (Amtsgericht) może złożyć wniosek o tzw. "Beratungshilfeschein" (zaświadczenie na pierwszą bezpłatną konsultację prawną), z którego może skorzystać zwracając się do wybranego adwokata.
Uwaga! Należy natychmiast zarejestrować się w Federalnym Urzędzie Pracy (Agentur für Arbeit) lub w JobCenter jako osoba bezrobotna. Ze względu na panującą sytuację, można to zrobić przez telefon lub w internecie, bez konieczności osobistej wizyty w urzędzie (www.arbeitsagentur.de/eservices).
6. Pracownik mieszka w mieszkaniu, które wynajmuje pracodawca. Czy musi opuścić mieszkanie, jeśli jego stosunek pracy zostanie rozwiązany?
Nie! Można może zostać eksmitowanym z mieszkania tylko wtedy, kiedy wydano nakaz sądowy. Ponadto obecnie obowiązują ograniczenia w podróżowaniu. Pod żadnym pozorem nie należy dobrowolnie wyprowadzać się z mieszkania, ponieważ wtedy może grozić takiej osobie bezdomność i traci ona prawa do powrotu do mieszkania. Ma to zastosowanie również w przypadku, gdy umowa najmu była tylko ustna. Jeśli pracownik znajduje się pod presją, warto skontaktować się z poradnią lub policją!
7. Przedsiębiorstwo zostało poddane kwarantannie przez właściwy organ i zamknięte. Czy pracownicy nadal otrzymają swoją pensję, nawet jeśli sami nie są chorzy?
Tak, nadal otrzymają swoje wynagrodzenie. W przypadku koronawirusa, odpowiedzialność za utratę wynagrodzenia reguluje ustawa o ochronie przed zakażeniem (Infektionsschutzgesetz).
8. Czy, jeśli przedszkole lub szkoła są zamknięte z powodu pandemii koronawirusa, pracownicy mający dzieci mogą zostać w domu i nadal otrzymywać swoje wynagrodzenie?
Pracownicy muszą spróbować poszukać innego sposobu na zapewnienie opieki dzieciom. Często jest to trudne, zwłaszcza w przypadku małych dzieci. Jak najszybciej powinno się porozmawiać z pracodawcą i wspólnie zastanowić się, czy odpowiednim rozwiązaniem mogłaby być praca z domu.
Jeśli dziecko zachoruje, obowiązują takie same zasady jak do tej pory: z uwagi na chorobę dziecka, pracownik może wziąć zwolnienie z pracy. Zasiłek chorobowy jest wypłacany przez kasę chorych przez 10 dni, a w przypadku rodziców samotnie wychowujących dzieci przez 20 dni.
Przez okres kilku dni pracownicy nadal mogą otrzymywać wynagrodzenie od swojego pracodawcy, chyba że zostało to wyłączone w umowie o pracę czy zbiorowym układzie pracy.
9. Jakie środki ostrożności musi podjąć pracodawca, aby chronić pracowników przed zarażeniem koronawirusem?
Pracodawca ma obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa pracownikom. Przykładowo, musi dostarczyć środki dezynfekujące. Dodatkowo zakład musi udzielić informacji na temat przepisów BHP i zasad higieny oraz udostępnić niezbędne środki czystości.
---
Więcej szczegółowych informacji znajdziecie na stronie www.fair-arbeiten.eu.
