TEMAT:

W dzisiejszym artykule chciałabym poruszyć kwestię dziedziczenia testamentowego i rozwiać Państwa wątpliwości dotyczące wymogów testamentu. Opiszę również trzy rodzaje testamentów oraz wyjaśnię kto i w jakiej formie jest uprawniony, by sporządzić testament.

Zgodnie z kodeksem cywilnym jedynym sposobem na rozrządzenie majątkiem na wypadek śmierci jest sporządzenie testamentu. Spadkodawca w każdej chwili może odwołać całość swojego testamentu jak również i jego poszczególne postanowienia. Zdolność do testowania (czyli sporządzenia i odwołania testamentu) ma tylko osoba posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych i musi taką czynność dokonać osobiście.

Nieważność testamentu

Z nieważnością testamentu mamy do czynienia kiedy został on sporządzony:
- w stanie wyłączjącym świadome powzięcie decyzji i świadome podjęcie woli,
- pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod jego wpływem , nie sporządziłby testamentu takiej treści.
-pod wpływem groźby.

Należy pamiętać, że na nieważność testamentu z powyższych przyczyn nie można się powołać kiedy upłyną 3 lata od dnia, kiedy osoba mająca w tym interes dowiedziała się o przyczynie nieważności oraz w każdym razie, kiedy upłynie lat 10 od momentu otwarcia spadku.

Odwołanie testamentu

Odwołanie testamentu może nastąpić poprzez dokonanie czynności takich jak:
1) sporządzenie przez spadkodawcę nowego testamentu,
2) w zamiarze odwołania spadkodawca zniszczy testament lub pozbawi go cech, od których zależy jego ważność,
3) spadkodawca dokona w testamencie zmian, z których wynika wola odwołania jego postanowień.

Skutki sporządzenia nowego testamentu

Jeżeli osoba sporządzająca nowy testament nie zaznaczyła w nim, że poprzedni odwołuje to odwołaniu ulegają tylko te postanowienia poprzedniego testamentu, których nie można pogodzić z treścią nowego testamentu.

Formy sporządzenia testamentu

Sporządzenie testamentu w odpowiedniej formie jest bardzo ważne. Jeżeli nie zachowa się odpowiednich wymogów, to sporządzony przez nas testament nie będzie wiążący i nasza ostatnia wola nie zostanie spełniona. Wyróżniamy trzy formy testamentów zwykłych:

1) testament holograficzny : jest w całości napisany pismem ręcznym, własnoręcznie podpisany i opatrzony datą,
2) testament notarialny : sporządzany przed notariuszem w formie aktu notarialnego,
3) testament alograficzny : sporządzany w obecności 2 świadków, spadkodawca oświadcza swoją ostatnią wolę ustnie wobec wójta ( burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego. Czynność jest spisywana w protokole z podaniem daty jego sporządzenia. Protokół odczytuje się spadkodawcy w obecności 2 świadków. Powinien zostać podpisany przez spadkodawcę, przez osobę, wobec której wola została oświadczona oraz przez świadków. Jeżeli spadkodawca nie może podpisać protokołu to należy to zaznaczyć w protokole z podaniem przyczyny braku podpisu.

Testament może zostać również sporządzony w formie szczególnej, lecz tylko w wyjątkowych sytuacjach. Formy szczególne zawarcia testamentu to :

1) testament ustny: sporządzany jeżeli istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy albo jeżeli w skutek okoliczności nie jest możliwe zachowanie zwykłej formy testamentu. W takim przypadku spadkodawca oświadcza swoją ostatnią wolę w obecności co najmniej 3 świadków,
2) testament podróżny: podczas podróży na polskim statku morskim lub powietrznym można sporządzić testament przed dowódcą statku lub jego zastępcą. Spadkodawca oświadcza swoją wolę dowódcy lub zastępcy w obecności 2 świadków. Spisują pismo i składają na nim swoje podpisy,
3) testament wojskowy.

Każdy testament szczególny traci moc z upływem 6 miesięcy od ustania okoliczności, które uzasadniały niezachowanie formy testamentu zwykłego (chyba że spadkodawca zmarł przed upływem tego terminu).

Całość zagadnień z zakresu dziedziczenia testamentowego jest bardzo obszerna i nie sposób przedstawić jej w niniejszym artykule w sposób wyczerpujący. Żywię jednak nadzieję, że dzisiejsza publikacja choć trochę przybliży Państwu ważne zagadnienie, które jest jedynym sposobem by po śmierci rozrządzić prawidłowo swoim majątkiem tak, aby zabezpieczyć bliskich według swojej woli.

---

Wiktoria Piechowiak