Mój były mąż nie chce łożyć na córkę. Kiedy mówię mu, że złożę pozew do sądu, on śmieje mi się w twarz twierdząc, że nie ma nic na siebie, więc komornik i tak mu nic nie zrobi. Czy to prawda?
Żeby odpowiedzieć na to pytanie, w pierwszej kolejności postaram się przedstawić Pani pokrótce jak przebiega postępowanie egzekucyjne w sprawach alimentacyjnych. Gdy dysponujemy już prawomocnym wyrokiem sądowym zaopatrzonym w klauzulę wykonalności, jako pierwszy alimenty próbuje wyegzekwować komornik. Egzekucja zwykle zaczyna się od zablokowania wynagrodzenia za pracę, świadczenia emerytalnego bądź renty. Jeżeli dłużnik jest zatrudniony na umowę o pracę, otrzymuje rentę bądź emeryturę, komornik może potrącić maksymalnie 60 % wielkości otrzymywanego świadczenia. Przy umowach zlecenia bądź umowie o dzieło, komornik może potrącić całą kwotę, chyba że umowa cywilnoprawna jest jedynym źródłem dochodu dłużnika, została zawarta na dłuższy czas, a wynagrodzenie wypłacane jest okresowo – wtedy obowiązują takie limity jak w przypadku etatu. Kolejno, komornik blokuje rachunki bankowe, przysługujące dłużnikowi wierzytelności, zajmuje ruchomości i nieruchomości będące własnością dłużnika. W przypadku bezskuteczności egzekucji komorniczej, gdy osoba zobowiązana do alimentacji nie ma żadnych dochodów ani majątku, może otrzymać pomoc od samorządu terytorialnego w ramach Funduszu Alimentacyjnego. Podkreślić jednak należy, iż pomoc taka jest zwrotna. Gmina wypłaca alimenty osobie uprawnionej jednocześnie egzekwując zobowiązanie od dłużnika. Postępowanie egzekucyjne poprzedza wywiad alimentacyjny, którego celem jest analiza sytuacji finansowej i życiowej dłużnika, a także znalezienie przyczyny niepłacenia świadczenia. W przypadku braku zatrudnienia, gmina kieruje dłużnika do urzędu pracy. Brak współpracy dłużnika, odmowa przeprowadzenia wywiadu bądź skorzystania z pomocy urzędu pracy (nieuzasadniona odmowa podjęcia pracy zarobkowej) prowadzi do uznania dłużnika za osobę uchylającą się od zobowiązań alimentacyjnych. Uchylanie się dłużnika od alimentów może doprowadzić do zatrzymania mu prawa jazdy. (wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 12 lutego 2014, sygn. akt K 23/10) Kolejnym krokiem gminy wobec dłużnika jest wpisanie go na listę dłużników BIG. Wykreślenie z takiej listy jest możliwe dopiero po spłacie całości należności. Ostatecznym środkiem stosowanym wobec zadłużonego rodzica jest ściganie go za przestępstwo niealimentacji przewidziane w kodeksie karnym. W przypadku udowodnienia dłużnikowi uporczywego uchylania się od ciążącego na nim obowiązku alimentacji, z narażeniem osoby uprawnionej na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, dłużnik zostanie skazany na karę grzywny, ograniczenia wolności, a nawet pozbawienia wolności do lat dwóch.
Egzekucja świadczeń komorniczych nie jest łatwa. Często przedłuża się w czasie i wzbudza w uprawnionym poczucie pewnej bezsilności. Proszę jednak pamiętać, że dłużnik nie pozostaje bezkarny, a jego postawa może narazić go na utratę nie tylko prawa jazdy, ale nawet wolności.
