TEMAT:

Policyjne statystyki niezmiennie wskazują, że nietrzeźwi kierowcy to bardzo duży problem na polskich drogach. Każdy, kto wsiada do samochodu z przekroczoną normą alkoholu w wydychanym powietrzu lub we krwi stanowi ogromne zagrożenie na drodze, z czego nie wszyscy zdają sobie niestety sprawę oszukując siebie samych, że z nami będzie inaczej, że nas to nie dotyczy. Tym wszystkim, których nie przekonują ostrzeżenia i apele, pragnę przypomnieć zatem o konsekwencjach, z jakimi muszą liczyć się nietrzeźwi kierowcy.

Prawne regulacje dotyczące dopuszczalnej ilości alkoholu we krwi
Prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości stanowi przestępstwo stypizowane przez ustawodawcę w treści artykułu 178 a kodeksu karnego, zgodnie z którym „ kto znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środka odurzającego, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega karze (…)”.
O stanie nietrzeźwości możemy mówić w przypadku, gdy zawartość alkoholu we krwi przekracza 0,5 ‰ lub zawartość alkoholu w dm3 wydychanego powietrza przekracza 0,25 mg. W tym miejscu nasuwa się pytanie, czy jeżeli nie przekroczę powyższych ustawowych granic spożycia, jestem bezkarny? Otóż nie. Dopuszczalna zawartość alkoholu we krwi to mniej niż 0,2 ‰ i mniej niż 0,1 mg w wydychanym powietrzu. W przypadku zawartości przewyższającej 0,2 ‰ we krwi i 0,1 mg w wydychanym powietrzu, jednak niższej niż 0,5 ‰ we krwi i 0,25 mg w wydychanym powietrzu, mówimy o tzw. stanie po użyciu alkoholu. Prowadzenie pojazdu w stanie po użyciu, zostało ujęte w art. 87 § 1 kodeksu wykroczeń, zgodnie z którego treścią „kto, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi pojazd mechaniczny w ruchu lądowym, wodnym lub powietrznym, podlega karze (…)”

Prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie po spożyciu
Ustawową karą przewidzianą za prowadzenie pojazdu w stanie po spożyciu alkoholu jest grzywna wynosząca nie mniej niż 50 zł, a w niektórych przypadkach kara aresztu. Maksymalna wysokość grzywny to 5 000 zł, natomiast kara aresztu jest orzekana w wymiarze od 5 do 30 dni. Sąd może również orzec zakaz prowadzenia pojazdów na okres od 6 miesięcy do 3 lat.

Co grozi za jazdę w stanie nietrzeźwości?
W przypadku gdy badanie wykaże powyżej 0,25 mg w wydychanym powietrzu konsekwencje są znacznie poważniejsze. Za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości grozi nam bowiem kara grzywny, ograniczenia wolności bądź pozbawienia wolności do lat dwóch. W przypadku jednak, gdy zatrzymany kierowca został już uprzednio prawomocnie skazany za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
O ile kara ograniczenia i pozbawienia wolności wydaje się kwestią jasną, należałoby pochylić się jednak nad wysokością grzywny. Orzekana przez Sąd grzywna odpowiada ilości od 10 do 540 stawek dziennych, przy czym jedna stawka wynosi od 10 zł do 2 000 zł. W praktyce oznacza to, że orzeczona grzywna może wynieść maksymalnie ponad milion złotych!
Ponadto, wobec kierowcy skazanego za jazdę w stanie nietrzeźwości sąd orzeka zakaz prowadzenia pojazdów na okres od 3 do 15 lat! Przy czym warto pamiętać, że okres 3 lat jest ustawowym minimum i nie ma możliwości jego skrócenia. Gdy kierowca zostanie zatrzymany w stanie nietrzeźwości po raz drugi sąd obligatoryjnie orzeka zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio, a odstąpienie od owego obowiązku przez sąd jest możliwe tylko, gdy zachodzi wyjątkowy przypadek, uzasadniony szczególnymi okolicznościami. W sytuacji natomiast, gdy dana osoba została już raz skazana za ponowne prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwości i po raz kolejny dopuściła się tego przestępstwa, wówczas sąd zobowiązany jest orzec zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio, bez możliwości skrócenia tego okresu, nawet jeśli zachodzą ku temu szczególne okoliczności, które uzasadniałyby inne rozstrzygnięcie.
Niezależnie od orzeczonej kary, w przypadku skazania za przestępstwo prowadzenia pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości, sąd obligatoryjnie orzeka nawiązkę na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej w wysokości nie niższej 5 tysięcy złotych dla kierowcy po raz pierwszy dopuszczającego się tego czynu, oraz nie niższej niż 10 tysięcy złotych, gdy sprawca po raz kolejny kierował pojazdem w stanie nietrzeźwości.

A co w przypadku spowodowania wypadku w stanie nietrzeźwości?
Zgodnie z obowiązującą ustawą, sprawca który spowodował w stanie nietrzeźwości wypadek śmiertelnego bądź jeżeli następstwem wypadku jest ciężki uszczerbek na zdrowiu innej osoby podlega karze pozbawienia wolności od 9 miesięcy do 12 lat.
Dodatkowo, w razie spowodowania wypadku będąc pod wpływem alkoholu lub innych środków odurzających, należy pamiętać, że ochrona polisy OC i AC zostaje wyłączona. Oznacza to, że po wypłacie odszkodowania przez firmę ubezpieczeniową poszkodowanemu, ubezpieczyciel zażąda zwrotu całości wypłaconej kwoty od sprawcy. Za skutki wypadku kierowca będzie zatem odpowiadał z własnej kieszeni.

Skoro nie samochodem, pojadę rowerem!
Omawiane powyżej przepisy dotyczą jedynie pojazdów mechanicznych, którymi zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, są wszystkie pojazdy zaopatrzone w poruszający je silnik (pojazdy samochodowe, maszyny rolnicze, motocykle, lokomotywy kolejowe, samoloty, helikoptery, statki wodne i inne). Nie oznacza to jednak, że jazda innymi pojazdami, do których należy także rower, jest bezkarna.
Odpowiedzialność za prowadzenie pod wpływem alkoholu bądź innych substancji odurzających innego pojazdu niż mechaniczny, np. roweru, została uregulowana
w przepisach artykułu 87 § 1a oraz § 2 kodeksu wykroczeń, których treść przytaczam poniżej:
art. 87 § 1a „karze aresztu albo grzywny nie niższej niż 50 złotych podlega, kto, znajdując się w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem podobnie działającego środka, prowadzi na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub w strefie ruchu inny pojazd niż mechaniczny”.
art. 87 § 2 „kto, znajdując się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka, prowadzi na drodze publicznej, w strefie zamieszkania lub strefie ruchu inny pojazd niż mechaniczny podlega karze aresztu do 14 dni albo karze grzywny”.

Co zrobić gdy widzę „podchmielonego” kierowcę?
Jeśli kierowca samochodu jadącego przed nami przekracza linie jezdni, jedzie nierównym tempem, gwałtownie i bez powodu hamuje, ma spowolnioną reakcję na sytuacje na drodze bądź jedzie niewłaściwą stroną jezdni, może być pod wpływem alkoholu. W takiej sytuacji należy utrzymywać do niego bezpieczny dystans oraz szybko powiadomić Policję, opisując pojazd i kierunek, w którym się porusza.
Niestety jednym z głównych problemów skali opisywanego zjawiska jest także społeczne przyzwolenie. Wszyscy wiedzą że kolega pił, mimo to pozwalają mu odjechać samochodem z imprezy. Pamiętajmy! Bierna postawa niejednokrotnie prowadzi do tragedii. My mamy możliwość reakcji i być może zdołamy uratować czyjeś życie.

Statystyki
Najwięcej zatrzymanych pod wpływem alkoholu kierowców to ci, którym wydaje się, że „ich nie wzięło” oraz ci przekonani, że w ich organizmie nie ma już alkoholu po wczorajszej nocy. Pamiętajmy, że mimo naszych subiektywnych odczuć, każda dawka alkoholu powoduje obniżenie sprawności funkcjonowania układu nerwowego. W praktyce oznacza to obniżenie koncentracji i spowolnienie reakcji. Na szybkość usuwania alkoholu z organizmu ma wpływ wiele czynników takich jak wzrost, waga, płeć, wiek i stan zdrowia. Usuwanie alkoholu z organizmu przebiega tym wolniej, im więcej wypijemy. Alkohol po wieczornej imprezie, mimo naszego dobrego samopoczucia, może utrzymywać się w organizmie nawet do popołudniowych godzin następnego dnia. Wielu kierowców o tym zapomina i już rano wsiada do samochodu.

---

Prowadzenie pod wpływem alkoholu może mieć negatywny wpływ na nasze życie zawodowe, jak również osobiste i nie chodzi tu tylko o kwestie związane z ewentualnym poczuciem winy towarzyszącym nam do końca życia. Skazanie wiąże się nie tylko z możliwością pozbawienia wolności, a więc najsurowszej kary wolnościowej, ale także znacznym pogorszeniem naszej sytuacji materialnej wskutek konieczności poniesienia kosztów orzeczonej grzywny oraz nawiązki, a także z utratą pewnej niezależności związanej z zakazem prowadzenia pojazdów. Konsekwencją skazania jest także wpis do Krajowego Rejestru Karnego, który może mieć wpływ na podjęte przez nas zatrudnienie. Jeśli nie jesteś pewien swojej trzeźwości, a chcesz uniknąć wszelkich nieprzyjemności związanych z jazdą pod wpływem alkoholu, nie wsiadaj do auta.



Anna Winnicka - Skalniak